Κρίση Πανικού

Κρίση Πανικού…3

   Ο άνθρωπος παρατηρεί, αξιολογεί το περιβάλλον και οργανώνει την δράση του ή την αντίδραση του σε αυτό. Στην Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία όπου και εκπαιδεύομαι πιστεύουμε ότι η προσοχή, η αξιολόγηση, η σκέψη και η αντίδραση του ανθρώπου καθοδηγούνται από αυτό που αποκαλούμε Σχήματα (Γνωστικά σχήματα). Τα σχήματα είναι δομές που τις δημιουργούμε από μικρή ηλικία και περιλαμβάνουν απόψεις για τον εαυτό, για τους άλλους ανθρώπους, για το μέλλον, καθώς επίσης κουβαλάνε και ένα συναισθηματικό φορτίο.

   Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κρίσεις πανικού θεωρούμε ότι το σύστημα επεξεργασίας τους καθοδηγείται από τέτοια αρνητικά σχήματα. Μια αρνητική προκατάληψη στην επιλογή πληροφοριών, στα συμπεράσματα για τον εαυτό μας και στις συμπεριφορές αντιμετώπισης μιας απειλής. Δηλαδή επιλέγουμε πληροφορίες αρνητικές ή δυνητικά επικίνδυνες, θεωρούμε ότι είμαστε ανίκανοι να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης και πιστεύουμε ότι δεν έχουμε εκείνες τις δεξιότητες που απαιτούνται.

   Έχει αποδειχθεί ερευνητικά ότι οι άνθρωποι με κρίση πανικού κάνουν περισσότερους αρνητικούς αυτοχαρακτηρισμούς με αποτέλεσμα να έχουν χαμηλότερη αυτοπεποίθηση και να είναι πιο ευαίσθητοι/ ευάλωτοι. Λόγω του ότι πιστεύουν ότι δεν μπορούν να διαχειριστούν μια κρίση πανικού και ότι είναι ευάλωτοι στο να την πάθουν, είναι συνεχώς σε μια εγρήγορση ¨σκανάρωντας¨ κυριολεκτικά το περιβάλλον τους για απειλητικές καταστάσεις και μετά προσπαθούν να τις αποφύγουν. Επίσης παρατηρούμε ότι υπάρχει και μια συνεχή εγρήγορση για εσωτερικά ερεθίσματα, ταχυπαλμία, ζαλάδα, πόνους και μια καταστροφολογική παρερμηνεία αυτών των συμπτωμάτων.

    Άτομα με υψηλά επίπεδα άγχους παρουσιάζουν και αρκετούς φόβους, κυρίως κοινωνικούς φόβους όπως φόβος απόρριψης, φόβος ντροπής και  φόβος αρνητικής αξιολόγησης. Προσπαθώντας να αποφύγουν καταστάσεις όπου είναι πιθανό αυτοί οι φόβοι να γίνουν πραγματικότητα, ελέγχουν το περιβάλλον συνεχώς και εμφανίζουν συμπεριφορές αποφυγής. Η αλήθεια είναι όμως ότι μέσα από τις συμπεριφορές αποφυγής ενισχύουν τους φόβους, άρα και το άγχος που συνδέεται με αυτούς με το να μην αντιμετωπίζουν μια κατάσταση. Τη συντηρούν, την διαιωνίζουν.

    Υπάρχουν κάποιες βασικές αρχές για τους ανθρώπους που υποφέρουν από κρίσεις πανικού. Οι αρχές αυτές έχουν προκύψει από έρευνες και είναι σύμφωνες με το Γνωστικό- Συμπεριφορικό μοντέλο

• Τα άτομα με τάσεις πανικού είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε εσωτερικά ερεθίσματα. Όπως συνηθίζω να λέω στους πελάτες μου ¨έχεις στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας στο τι γίνεται μέσα στο σώμα σου και στο κεφάλι σου¨.
• Τα άτομα είναι σε εγρήγορση για την εμφάνιση τέτοιων αισθημάτων και συγκεντρώνουν όλη την προσοχή τους σε αυτά
• Η επικέντρωση της προσοχής γίνεται ακούσια και ενισχύει την αίσθηση του κινδύνου. Ακριβώς επειδή γίνεται ακούσια ο άνθρωπος δεν έχει την αίσθηση του ελέγχου της προσοχής του, του ¨μυαλού¨ και αυτό τον φοβίζει ακόμα περισσότερο.
• Έτσι δημιουργείται ο φαύλος κύκλος της κρίσης πανικού που θα δούμε στο επόμενο άρθρο
• Και συνυπάρχει με μια αδυναμία ρεαλιστικής εκτίμησης των συμπτωμάτων.

Κάτι τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό στην Κρίση πανικού είναι ο φόβος του φόβου. Κάποιος μπορεί να εμφανίσει μόνο ένα επεισόδιο πανικού αλλά από εκεί και μετά να ζει με τον φόβο ότι θα το ξαναπάθει. Ή μπορεί κάποιος μέσα σε μια θεραπευτική διαδικασία να ξεπεράσει την Κρίση Πανικού αλλά ο φόβος ότι θα την ξαναπάθει να επιμένει και να τον κάνει να νιώθει δυσφορία. Αυτός είναι ο φόβος του φόβου και είναι χαρακτηριστικός στην Κρίση Πανικού. Στην ουσία αυτό που φοβόμαστε είναι ο ίδιος ο φόβος και όχι η κρίση. Άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση και πίστη στις δυνατότητες διαχείρισης που έχουν, είναι πιο δύσκολο να ξεπεράσουν τον φόβο αυτό.